Evaluating Information / Bilgiyi Değerlendirme: CRAAP Test

Books, articles, websites, videos, images, graphs, etc. - the types of sources, and quality of information is endless!  But will it be useful for your research? You have to decide that for yourself because every situation and information need is different. The CRAAP test* can help. It's a list of questions to help you evaluate the information you find.

• When was the information published or posted?
• Has the information been revised or updated?
• Does your topic require current information, or will older sources work as well?
• Are the links functional? (Criteria for web sources)

• Bilgi ne zaman yayınlandı? 
• Bilgi gözden geçirilmiş ve güncellenmiş mi?
• Araştırma konunuz için güncel bilgiye mi gereksinim duyuyorsunuz? Eski kaynaklar araştırmanız için uygun mu?
• Bilgi kaynağı üzerinde yer alan linkler aktif mi? (Web sayfası değerlendirme ölçütü)​

• Where does the information come from?
• Is the information supported by evidence?
• Has the information been reviewed or refereed?
• Can you verify any of the information in another source or from personal knowledge?
• Does the language or tone seem unbiased and free of emotion?
• Are there spelling, grammar or typographical errors?

• Bilgi nereden geliyor?
• Bilgi bir kanıta dayanıyor mu?
• Bilgi bir başkası tarafından gözden geçirilmiş mi?
• Kişisel bilgiden ya da bir başka kaynaktan bilginin herhangi bir bölümü doğrulanabiliyor mu?
• Kullanılan dil bilginin duygusallıktan ve önyargıdan  arınılmış olarak yazıldığını gösteriyor mu?
• Yazım yanlışı, dilbilgisi ve tipografik hataları var mı?

• What is the purpose of the information?
• Is it to inform, teach, sell, entertain or persuade?
• Do the authors/sponsors make their intentions or purpose clear?
• Is the information fact, opinion or propaganda?
• Does the point of view appear objective and impartial?
• Are there political, ideological, cultural, religious, institutional or personal biases? 

• Bilginin amacı ne? Öğretmek, bilgilendirmek, bir şeyler satmak, eğlendirmek ya da ikna etmek için mi?
• Yazar ya da destekçiler amaçlarını açık bir şekilde ifade ediyor mu?
• Bilgi bir gerçeğe ya da bir düşünceye mi dayalı? Propaganda amacı taşıyor mu?
• Bilgi nesnel mi, öznel mi?
• Kişisel, kurumsal, ticari, dini, kültürel, ideolojik, politik amaçlı mı?

Aradığınız konuyu içeren birçok kaynağa (kitap, dergi, web sitesi, video, fotoğraf, grafik vb.) erişebilirsiniz. Ancak bu kaynaklarda yer alan bilgiler doğru mu? Buna siz karar vermek zorundasınız. Bu süreçte size GIDYA Test yardımcı olabilir. GİDYA test bulduğunuz bilgileri değerlendirmenizi sağlayacak kimi sorular içermektedir. Testte yer alan ölçütlerin önem derecesi karşılaştığınız duruma ve gereksiniminize göre değişebilir.

• Does the information relate to your topic or answer your question?
• Who is the intended audience?
• Is the information at an appropriate level (i.e. not too elementary or advanced for your needs)?
• Have you looked at a variety of sources before determining this is one you will use?
• Would you be comfortable citing this source in your research paper? 

• Bilgi konunuzla ilişkili mi ya da sorunuza yanıt veriyor mu?
• Hedefdeki bilgi kullanıcısı kim?
• Bilgi istenilen seviyede mi? (Örnek: Gereksinimleriniz çok ilerisinde ya da gerisinde)
• Kullanacağınız bilgiye karar vermeden önce farklı kaynaklara baktınız mı?
• Çalışmanızda bu bilgiyi hiçbir şüphe duymaksızın rahatlıkla kullanabilir misiniz?

• Who is the author/publisher/source/sponsor?
• What are the author's credentials or organizational affiliations?
• Is the author qualified to write on the topic?
• Is there contact information, such as a publisher or email address?
• Does the URL reveal anything about the author or source? examples: .com .edu .gov .org .net (Criteria for Web sources)

• Bilginin yazarı, yayıncısı, kaynağı ve destekleyicisi kim?
• Yazarın konuya ilişkin yetkinliği nedir ya da bilgiyle olan ilişkisi neye dayanıyor?
• Yazarın eğitim seviyesi konuya ilişkin yazacak yeterlilikte mi?
• Bilgiyi yayınlayan kurumun ya da yazan kişinin iletişim bilgileri, e-posta adresi vb. erişilebilir mi?
• Web sayfasının adresi, yazar ya da kaynağa ilişkin bir fikir veriyor mu? Örnek: .com, .edu, .gov, .org, .net. (Web sayfası değerlendirme ölçütü)